به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، سامرا سلیم‌پور عضو هیئت علمی پژوهشگاه 24 اسفند 1401، در این کرسی ترویجی که فریده حاجیانی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران به عنوان ناقد و طیبه عزت‌الهی‌نژاد رییس گروه پژوهشی هنرهای سنتی در جایگاه مدیر جلسه حضور داشت به ارائه موضوع پرداخت.
سلیم‌پور با اشاره به اینکه قالی ایرانی متاثر از اساطیر، افسانه‌ها و باورهای تاریخی ایران زمین، یکی از کهن‌ترین هنرهای سنتی جهان محسوب می‌شود افزود: «پازیریک» قدیمی‌ترین قالی دست‌باف شناخته شده با قدمتی 2500 ساله، موید تاریخ طولانی تکامل و تجربه بافندگی در جهان است.
او خاطرنشان‌کرد: اکثر قالی‌های نفیس در موزه‌های جهان از هنرمندی ایرانیان در «طرح، نقش و فام‌های رنگی منحصر به‌فرد» نشان دارند و این پارامترهای تاثیرگذار بر قالی‌های دست‌بافت ایرانی، اغلب از اقلیم جغرافیایی (آب و هوا، پوشش‌های گیاهی، جانوری ...) منطقه سکونت بافندگان، آیین‌های مذهبی، باورهای قومی و قبیله‌ای ... تاثیر می‌پذیرند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری تصریح‌کرد: از میان این پارامترهای مهم نقش عنصر «رنگ» از جایگاه برجسته‌تری برخوردارست، چرا که بر زیبایی و جذابیت بصری کالا تاثیر بیشتری دارد و به‌منظور کسب فام‌های رنگی متنوع بافندگان یک قالی دست‌بافت عموماً از مواد رنگزای طبیعی اقلیم جغرافیایی خود بهره می‌برند.
سلیم‌پور با اشاره به اینکه رنگزاهای طبیعی علاوه بر سازگاری با الیاف طبیعی مورد استفاده در این قالی‌ها درخشندگی و روح خاصی به قالی می‌بخشند که تداعی کنندۀ طبیعت پیرامون محل زندگی بافندۀ قالی هستند افزود: یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد رنگزاهای طبیعی آنست که با گذشت زمان تحت عوامل محیطی (نور، رطوبت و سایش) پخته‌تر، درخشان‌تر و اصطلاحاً جا افتاده‌تر می‌شوند، با‌این‌وجود، از آنجایی‌که نخ‌های قالی با رنگزاهای طبیعی به شیوۀ سنّتی دندانه‌دادن رنگرزی می‌شوند، دقت و مهارت در فرآیند رنگرزی امری بسیار ضروریست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی تصریح‌کرد: هرگونه بی‌توجهی در نوع و میزان دندانه مورد استفاده فام نهایی و ثبات رنگی رنگزاهای طبیعی را می‌تواند با مشکل روبرو کند، بنابراین یافتن راهی که بتوان به‌واسطه آن میزان جذب و ثبات رنگزاهای طبیعی بر روی الیاف طبیعی مورد استفاده در بافت یک قالی را افزایش داد بدون آنکه آسیبی به الیاف برسد و یا محیط زیست را آلوده کنند از مهمترین دغدغه‌های پژوهشگران این حوزه است.
او در ادامه، بهبود فرآیند جذب و ثبات رنگی رنگزاهای طبیعی بر روی نخ ابریشمی مورد استفاده در بافت یک قالی دست‌بافت را مورد ارزیابی قرار داد و به بیان برخی پرسش‌هایی این حوزه از جمله اینکه آیا شیوه‌ای مناسب برای افزایش ثبات رنگزاهای طبیعی (به‌جای روش دندانه دادن فلزی) بر روی نخ‌های ابریشمی مورد استفاده در بافت یک قالی وجود دارد؟آیا امکان استفاده از روش اصلاح سطح ابریشم با یک نانوساختار طبیعی به‌جای شیوه دندانه‌دادن در فرآیند رنگرزی طبیعی وجود دارد؟در صورت مثبت بودن پاسخ امکان استفاده از چه نوع نانوساختاری بر روی ابریشم مورد استفاده در بافت قالی مناسب است؟ نانوساختارمورد نظر چگونه به افزایش ثبات‌های رنگی و جذب رنگزاهای طبیعی بر روی ابریشم کمک خواهد کرد؟ پرداخت.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
